Description
Ο Αιμ. Χουρμούζιος έζησε συνειδητά μέσα στην πυρίκαυστη περιοχή των μεγάλων ιδεολογικών ζυμώσεων του καιρού μας. Η πνευματική του αγρυπνία, η ιδεολογική τιμιότητά του, η πολυμέρεια της μόρφωσής του και το ελεύθερο φρόνημά του, εκφράζονταν σε κάθε ευκαιρία με μια υψηλή υπευθυνότητα.
Απόδειξη τα κείμενα που συνθέτουν τον Γ’ αυτό τόμο των Έργων του. Με ιδεολογική μαχητικότητα και πνευματική ευκρίνεια καθορίζει τη στάση του αντίκρυ σε κρίσιμα θέματα της επικαιρότητας, όχι με την αντίληψη του δημοσιογράφου που θητεύει σ’ αυτήν αλλά με την προοπτική του γνήσιου πνευματικού ανθρώπου που γνωρίζει καλά ότι το υλικό αυτό της επικαιρότητας είναι η ύλη της Ιστορίας και ότι η καθημερινότητα της ελευθερίας του ανθρώπου είναι η πιο ιερή κι η πιο μεγάλη στον κόσμο αυτό.
Με βιωματική βάση έναν μαχόμενο ουμανισμό και μ’ ακοίμητο αίτημα την ελευθερία και την τιμιότητα του ανθρώπινου προσώπου ο Χουρμούζιος, στον τόμο αυτό, αναπτύσσει τρεις μεγάλους κύκλους θεμάτων:
Πρώτα, την ιδεολογική στράτευση και την πνευματική ελευθερία μ’ αφορμή τις αποκαλύψεις του Νικήτα Κρούστσεφ στο 20ο Συνέδριο του ΚΚΡ, τη συμπεριφορά των Ρώσων και των άλλων κομμουνιστών διανοουμένων, και με την συγκλονιστική “περίπτωση” του μεγάλου “εγκάρδιου ερημίτη”, του Ρώσου συγγραφέα Μπόρις Παστερνάκ.
Με τα βαρυσήμαντα αυτά κείμενα μπορεί ο τίμιος αναγνώστης να μετρήσει τον δύσκολο, ανηφορικό, μοναχικό δρόμο που, για την τιμή και την αξιοπρέπειά του, χρειάστηκε, μετά τις Δίκες της Μόσχας το 1936, να διανύσει ο ιδεολόγος κομμουνιστής – που έφερε το ψευδώνυμο Αντρέας Ζεβγάς – για να μορφωθεί σ’ ελεύθερο, περήφανο άνθρωπο, τον Αιμ. Χουρμούζιο.
Σε μια δεύτερη ενότητα συγκεντρώθηκαν τα κείμενα που αναφέρονται σε μια επίμονη έγνοια του έλληνα στοχαστή: στην Παιδεία και τη Γλώσσα.
Ο τρίτος κύκλος θεμάτων αναφέρεται στη στάση και στο χρέος των πνευματικών ανθρώπων αντίκρυ στο Κυπριακό Πρόβλημα – κείμενα που μετά την τουρκική εισβολή απέκτησαν εξαιρετική σημασία.
Ο τέταρτος κύκλος διαπραγματεύεται με θαυμαστή οξυδέρκεια, πείρα και συνείδηση το μέγα θέμα της Πολιτικής σε όλες τις κοινωνικο-ηθικές της εκφάνσεις.
Σ’ Επίμετρο δημοσιεύονται κείμενά του για την ευθύνη της πνευματικής ηγεσίας.
– Κ. Ε. Τ.
