Description
Είναι πολύ σημαντικό που μεταφράζεται και εκδίδεται για πρώτη φορά στα ελληνικά ένας τόσο αξιόλογος ποιητής, όσο ο Τουρκοκύπριος Τανέρ Μπαϊμπάρς. Είναι σημαντικό για δύο λόγους· αφενός γιατί αυτό το ανθολόγιο ποιημάτων αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της δουλειάς του ποιητή και αφετέρου, η κυκλοφορία της παρούσας έκδοσης είναι μια ολοκληρωμένη απόπειρα να έρθει το ελληνικό κοινό σ’ επαφή με την ποίηση ενός Τουρκοκύπριου δημιουργού.
Ο Μπαϊμπάρς είναι ιδιαίτερη περίπτωση· ως προέλευση κουβαλάει την τουρκοκυπριακή του καταγωγή αλλά ως δημιουργός βρίσκεται στο σταυροδρόμι γλωσσών, επιρροών, σημαινόντων και σημαινομένων, κάνοντας ποιητικές επιλογές που αν-οικειώνουν τον αναγνώστη.
Στην παρούσα έκδοση, ανθολογούνται και μεταφράζονται περισσότερα από 130 ποιήματα από το συνολικό έργο του Μπαϊμπάρς.
Αγαπητέ πατέρα, ρωτάς στο γράμμα σου
γιατί τόσο καιρό δεν έγραψα ούτε λέξη.
Σε σένα δεν μπορώ να εξομολογηθώ
περισσότερα απ’ όσα μπορώ ν’ αντέξω.
**
O Τανέρ Μπαϊμπάρς, Τουρκοκύπριος ποιητής και συγγραφέας, γεννήθηκε στις 18 Ιουνίου 1936 στη Λευκωσία και πέθανε στις 20 Ιανουαρίου 2010 στην Μπεζιέ της Γαλλίας, σε ηλικία 73 ετών. Με γονείς εκπαιδευτικούς, ο Μπαϊμπάρς έλαβε αρχικά κατ’ οίκον διδασκαλία και αργότερα συνέχισε τις σπουδές του στο Τούρκικο Λύκειο της Λευκωσίας. Στη Λευκωσία, εργάστηκε στη Στρατιωτική Βιβλιοθήκη και το 1954 κατατάχθηκε στη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία (RAF). Μεταναστεύει από την Κύπρο το 1956 και εγκαθίσταται μόνιμα στην Αγγλία, όπου και εργάστηκε στο Βρετανικό Συμβούλιο, στο Λονδίνο μέχρι τη συνταξιοδότησή του, αρχικά ως βιβλιοθηκονόμος και στη συνέχεια από διάφορα πόστα (εκθέσεις βιβλίου, περιοδικά, αποδελτίωση κριτικών, εκδόσεις [σχεδιασμός, παραγωγή], προώθηση). Άρχισε να γράφει ποιήματα επηρεασμένος από τους Τούρκους ποιητές Yunus Emre, Nazım Hikmet και Orhan Veli. Νωρίς, όμως, άρχισε να απομακρύνεται από τον τρόπο γραφής τους και απέκτησε δικό του ποιητικό στιλ και ύφος, γεγονός που αναδεικνύει και το γνήσιο λογοτεχνικό του ταλέντο. Το 1960 μετέφρασε στα αγγλικά τον Nazim Hikmet, το 1990 τον Mehmet Yaşın, η μετάφραση του οποίου κυκλοφόρησε περίπου δέκα χρόνια αργότερα. Τα πρώτα του διηγήματα δημοσιεύτηκαν στις Τούρκικες εφημερίδες Yeditepe και Hisar. Αργότερα, έφυγε από την Αγγλία και εγκαταστάθηκε στη Λουζινιάν της Γαλλίας, περιοχή που κατοικούσαν πολλοί διανοούμενοι Λεβαντίνοι από την Κύπρο. Τα ποιήματά του, τα έγραψε στα τουρκικά, ένα μέρος τους στα αγγλικά χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα στοιχεία από την τουρκική, την αγγλική, την ελληνική και τη λατινική παράδοση. Έγραψε και στα γαλλικά και πολύ αργότερα ορισμένα νέα ποιήματά του και πάλι στα τουρκικά, που εκδόθηκαν από διάφορους εκδότες. Οι μελετητές χαρακτηρίζουν τα ποιήματά του πολυπολιτισμικά και πολύγλωσσα, «ντυμένα» με εικόνα και ήχο που συνδυάζουν με εντυπωσιακό τρόπο και μοναδική μαεστρία τον παλιό παραδοσιακό είδος ποίησης και την απλή, καθημερινή γλώσσα. Τα ποιήματά του μεταφράστηκαν στα γερμανικά, πολωνικά, αραβικά, ουγγρικά, σέρβικα και σε άλλες γλώσσες της πρώην γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας. Η συγκεκριμένη έκδοση αποτελεί την πρώτη μετάφραση ποιημάτων του Μπαϊμπάρς στα ελληνικά. Μέχρι τον θάνατό του, ασχολήθηκε με την αμπελουργία και τη ζωγραφική, ιδίως την αφηρημένη τέχνη, παρουσιάζοντας συχνά έργα του σε εκθέσεις. Μεγάλο μέρος της ζωής του αφιέρωσε στη συγγραφή δοκιμίων και σονάτας.
